Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь Дзяржаўная ўстанова "Рэспубліканскі цэнтр па гідраметэаралогіі, кантролю радыеактыўнага забруджвання і маніторынгу навакольнага асяроддзя" БЕЛГIДРAМЕТ
Галоўная / Інфармацыя / Iнфармацыя кліматолага
06.12.2018

Кліматычная характарыстыка восені 2018

  
Сярэдняя тэмпература паветра восеньскага сезону 2018 года склала 8,0°С, што на 1,5 ºС вышэй за кліматычную норму. 
 
Адхіленне сярэдняй месячнай тэмпературы паветра восеньскага сезону
ад кліматычнай нормы (+6,5 ºС) па Рэспубліцы Беларусь

Найбольшыя станоўчыя адхіленні тэмпературы паветра ад кліматычнай нормы былі адзначаны на тэрыторыі Гродзенскай вобласці (у сярэднім па вобласці +1,7ºС), найменшыя – на тэрыторыі Магілёўскай вобласці (у сярэднім па вобласці +1,2°С).
Цёплымі былі ўсе тры месяцы восені, асабліва верасень, калі сярэдняя тэмпература паветра перавышала кліматычную норму на 2,9ºС. У кастрычніку і лістападзе станоўчая анамалія склала 1,3 ºС і 0,1ºС адпаведна. 
Такі цёплы верасень, з сярэдняй рэспубліканскай тэмпературай 15ºС адзначаецца ўпершыню за пасляваенны перыяд. Вельмі цёплае надвор'е стаяла ў першай і другой дэкадах месяца. У пачатку месяца ў дзённыя гадзіны тэмпература паветра падымалася да +24+28°С, а 4 верасня па поўдні краіны яна дасягала +30°С. Максімальнае значэнне тэмпературы паветра за верасень і восень у цэлым (+30,2°С) зарэгістравана ў гэты дзень на метэастанцыях Кастрычнік і Пінск. 

Сярэдняя тэмпература паветра і кліматычная норма па месяцах 
восеньскага сезону 2018 года па Рэспубліцы Беларусь


Ўстойлівы пераход сярэдняй сутачнай тэмпературы паветра праз 15ºС ажыццявіўся на большай частцы тэрыторыі краіны (за выключэннем паўночных рэгіёнаў) 22-23 верасня, што прыкладна на 2 дэкады пазней звычайных тэрмінаў. У гэтыя ж колькасці скончылася кліматычнае лета. Такое працяглае кліматычнае лета на тэрыторыі Рэспублікі назіраецца ўпершыню за пасляваенны перыяд. 23-25 верасня, у тэрміны блізкія да звычайных, на большай частцы тэрыторыі краіны ажыццявіўся пераход сярэдняй сутачнай тэмпературы паветра праз 10°С (заканчэнне перыяду актыўнай вегетацыі). У паўднёва-заходніх раёнах гэты пераход ажыццявіўся 29 верасня. 
У сувязі з пахаладаннем да канца верасня адзначаліся замаразкі ў паветры і на паверхні глебы. Замаразкі ў паветры ў гэты час рэгіструюцца ў 30-60% гадоў, на паверхні глебы часцей-у асноўным у 50-70% гадоў.
Сярэдняя па Беларусі тэмпература паветра за кастрычнік склала 8,0ºС, што вышэй за кліматычную норму на 1,3ºС. Вельмі цёплае надвор'е ўсталявалася ў сярэдзіне кастрычніка і ў самым канцы месяца: тэмпература паветра ў дзённыя гадзіны перавышала +15°С, а ў асобныя суткі і +20°С. Максімальнага значэння тэмпература паветра за гэты месяц дасягнула 7 кастрычніка на станцыі Палеская і склала +23,8°С. 
Тэмпература лістапада была блізкай да кліматычнай нормы (0,9 ºС) і перавысіла яе ўсяго на 0,1°С. 
У першую палову месяца ў дзённыя гадзіны пераважалі станоўчыя тэмпературы, прычым у асобныя суткі ў першай дэкадзе тэмпература паветра на большай частцы тэрыторыі краіны павышалася да +10°С і вышэй. Максімальнае значэнне тэмпературы паветра зарэгістравана 2 лістапада на метэастанцыі высокае (+17,0°С). Начныя тэмпературы паветра ў першай палове месяца былі пераважна станоўчымі. З другой паловы месяца прыкметна пахаладала, і начныя тэмпературы паветра апусціліся ніжэй за 0°С. У самую халодную ноч 30 лістапада паветра астуджалася да -10°С-15°С і ніжэй, і абсалютны мінімум гэтага месяца і восені зарэгістраваны на метэастанцыях Касцюковічы і Васілевічы (-19,0°С).  
 
Колькасць ападкаў за восень 2018г. і кліматычная норма 
па абласцях і тэрыторыі Беларусі
За восень у сярэднім па краіне выпала 110 мм ападкаў, што складае 70% кліматычнай нормы за сезон. Недабор ападкаў адчуваўся па ўсёй тэрыторыі краіны, і менш за ўсё ападкаў за сезон выпала на тэрыторыі Гомельскай вобласці – 82 мм (52% кліматычнай нормы), больш за ўсё – на тэрыторыі Віцебскай вобласці -130 мм або 74% кліматычнай нормы. 

Колькасць ападкаў і кліматычная норма 
па месяцах восені 2018 года
Сухімі былі ўсе тры месяцы восені. У верасні выпала 82%, у кастрычніку-78%, а ў лістападзе – 46% кліматычнай нормы ападкаў. 
У верасні ападкі выпадалі ў выглядзе дажджу.  Дажджы насілі ў асноўным ліўневы характар, месцамі суправаджаліся навальніцамі, выпадзеннем граду (да 8 мм у Івацэвічах 24 верасня). 
Ападкі ў кастрычніку выпадалі ў выглядзе дажджу, снегу і мокрага снегу, па паўночна-ўсходняй палове краіны на непрацяглы час усталёўваўся снежны полаг вышынёй ад 1 да 5 см (Полацк і Віцебск 26 кастрычніка). Сярэдняя дата з'яўлення снежнага покрыва ў гэтых рэгіёнах звычайна прыпадае на першую дэкаду лістапада. 
Пачынаючы з другой паловы лістапада на большай частцы краіны, а да канца месяца на большай частцы тэрыторыі, за выключэннем заходніх і паўднёва-заходніх раёнаў краіны ўсталяваўся снежны полаг. На апошні дзень сезону яго вышыня склала ад 1 да 8 см (Касцюковічы), у асобных раёнах Брэсцкай і Гродзенскай абласцях снежны полаг адсутнічаў. 
У асобныя суткі восені месцамі ўзмацняўся вецер парывамі да 15 м/с і больш.  Максімальнае значэнне хуткасці ветру (21 м/с) зарэгістравана 24 верасня ў Слаўгарадзе і Брэсце. Месцамі ў канцы восені адзначаліся галалёдна-шэразевыя з'явы (у Барысаве зарэгістравана небяспечная з'ява-дыяметр наліпання мокрага снегу 15-16 лістапада склаў 35-84 мм), на асобных участках дарог - галалёдзіца, у асобныя дні згушчаліся туманы.

Спецыялізаваныя сайты і сайты Філіялаў