13.05.2021
15 мая - Міжнародны дзень клімату
15 мая ва ўсім свеце адзначаецца Міжнародны дзень клімату, закліканы звярнуць увагу грамадскасці на наступствы змены клімату, якія маюць глабальны характар. Калі не распачаць рашучых дзеянняў сёння, як сцвярджаюць спецыялісты ААН, то наступная адаптацыя да змены клімату запатрабуе вялікіх намаганняў і выдаткаў.
Паводле заявы Сусветнай метэаралагічнай арганізацыі (СМА) аб стане глабальнага клімату (СМА №-1264) 2020 з'яўляецца адным з трох самых цёплых гадоў у свеце за ўсю гісторыю назіранняў. Сярэднегадавая тэмпература павысілася прыкладна на 1,2°C у параўнанні з даіндустрыяльным пэрыядам (1850-1900 гады). Сярэднія значэнні за апошнія 5-гадовыя (2016-2020 гады) і 10-гадовыя (2011-2020 гады) перыяды таксама былі самымі высокімі за ўсю гісторыю назіранняў.
Гісторыя інструментальных метэаралагічных назіранняў на тэрыторыі Беларусі пачынаецца з 1881 года. На працягу больш чым ста гадоў адзначаліся натуральныя ваганні кліматычных параметраў, а з канца 1980-х гадоў пачалі інтэнсіўна праяўляцца сучасныя працэсы змены клімату, узнікненне якіх у значнай ступені абумоўлена антрапагенных фактарамі. 2020 год быў анамальна цёплым на тэрыторыі нашай краіны. Сярэднегадавая тэмпература паветра склала + 9,1°С, што на 2,4°С вышэй за норму. Гэты год заняў першае месца ў ранжыраваным шэрагу назіранняў (ад найбольш цёплага года да найбольш халоднага) з 1881 года. Да гэтага самым цёплым быў папярэдні 2019 год з сярэдняй тэмпературай паветра + 8,8°С.
Рост тэмпературы паветра толькі часткова сведчыць аб тым, што адбываецца. Апошні год і дзесяцігоддзе ў свеце таксама ахарактарызаваліся адступленнем льдоў, рэкордна высокім узроўнем мора, ростам узроўню закіслення акіяна і экстрэмальнымі з'явамі надвор'я.
Негатыўныя наступствы антрапагеннага ўздзеяння на кліматычную сістэму сталі відавочныя ўжо з другой паловы 20-га стагоддзя. 9 мая 1992 года была прынятая Рамачная канвенцыя ААН аб змяненні клімату (РКЗК ААН), закліканая аб'яднаць намаганні па прадухіленню небяспечных змяненняў клімату і дамагчыся стабілізацыі канцэнтрацыі парніковых газаў у атмасферы на адносна бяспечным узроўні.
Наступным этапам стала падпісанне ў 1997 годзе Кіёцкага пратакола, які абавязвае развітыя краіны стабілізаваць узровень канцэнтрацыі парніковых газаў у атмасферы на ўзроўні, які не дапускае небяспечнага антрапагеннага ўздзеяння на кліматычную сістэму планеты.
Парыжскае пагадненне, падпісанае ў 2016 годзе 175 краінамі, было падрыхтавана замест Кіёцкага пратаколу. Мэтай пагаднення з'яўляецца «актывізаваць ажыццяўленне» Рамачнай канвенцыі ААН па змяненню клімату, у прыватнасці, утрымаць рост глабальнай сярэдняй тэмпературы «нашмат ніжэй» 2°C і «прыкласці намаганні» для абмежавання росту тэмпературы велічынёй 1,5°C.
У снежні 2020 года Арганізацыяй Аб'яднаных Нацый, Злучаным Каралеўствам і Францыяй, пры падтрымцы Італіі і Чылі, быў праведзены віртуальны саміт па клімаце. Больш за 70 кіраўнікоў дзяржаў, а таксама рэгіянальныя кіраўнікі, мэры гарадоў і кіраўнікі найбуйнейшых кампаній прадставілі меры, якія яны маюць намер прыняць, каб скараціць эмісіі парніковых газаў і не дапусціць бескантрольнага награвання планеты. Саміт стаў адпраўным пунктам падрыхтоўкі да Канферэнцыі бакоў Рамачнай канвенцыі ААН па змяненні клімату - КС-26. Яна павінна была адбыцца ў снежні 2020 года ў Глазга, але з-за пандэміі COVID-19 сустрэчу прыйшлося перанесці на 2021 год.
З ліпеня 2020 года ў Рэспубліцы Беларусь рэалізуецца праект «ЕС для клімату», накіраваны на аказанне падтрымкі ўрадам шасці ўсходніх краін-партнёраў ЕС-Арменіі, Азербайджана, Беларусі, Грузіі, Малдовы і Украіны ў барацьбе са змяненнем клімату, а таксама ў рэалізацыі Парыжскага пагаднення і ўдасканалення кліматычнай палітыкі і заканадаўства.
Па заяве генеральнага сакратара ААН Антоніу Гутэрыша, 2021 год - ключавы год для вырашэння праблемы змянення клімату. «Навукоўцы заяўляюць, што для прадухілення найгоршых наступстваў змены клімату мы павінны абмежаваць павышэнне глабальнай тэмпературы ў межах 1,5°C ад даіндустрыяльнага базавага ўзроўню. Гэта азначае скарачэнне глабальных выкідаў парніковых газаў на 45 працэнтаў у параўнанні з узроўнем 2010 года да 2030 года і дасягненне нулявых чыстых выкідаў да 2050 года», – сказаў ён.
У Беларусі вывучэннем кліматычных умоў РБ і асноўных тэндэнцый і асаблівасцяў змяненняў клімату займаецца аддзел вывучэння змяненняў клімату службы метэаралагічнага і кліматычнага маніторынгу, фонду дадзеных Белгідрамета. Праводзяцца прэс-канферэнцыі, прысвечаныя кліматычнай тэматыцы, вядзецца актыўнае супрацоўніцтва са СМІ. Усю інфармацыю, што датычыцца пытанняў змянення клімату, Белгідрамет можа даць прадстаўнікам СМІ праз пісьмовы запыт.
Спецыялізаваныя сайты і сайты Філіялаў
Iнфармацыйныя iнтэрнэт-парталы
Iнтэрнэт-партал Прэзiдэнта Рэспублiкi Беларусь
Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь
Бiяметрычныя дакументы Рэспублікі Беларусь
Нацыянальны прававы Інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь
Нацыянальны цэнтр інтэлектуальнай уласнасці
Беларускі прафсаюз работнікаў лесу і прыродакарыстання
Афіцыйныя геральдычныя сімвалы Рэспублікі Беларусь
Мінская абласная арганізацыя Беларускага прафсаюза работнікаў лесу і прыродакарыстання