Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь Дзяржаўная ўстанова "Рэспубліканскі цэнтр па гідраметэаралогіі, кантролю радыеактыўнага забруджвання і маніторынгу навакольнага асяроддзя" БЕЛГIДРAМЕТ
16.09.2021

16 верасня - Міжнародны дзень аховы азонавага слоя

У 1994 годзе Генеральная Асамблея ААН абвясціла 16 верасня Міжнародным днём аховы азонавага слоя (International Day for the Preservation of the Ozone Layer). Дзень усталяваны ў памяць аб падпісанні Манрэальскі пратакола па рэчывах, што разбураюць азонавы слой, і адзначаецца з 1995 года. Дэвізам Міжнароднага дня аховы азонавага слоя сталі словы: «Захавай неба: абарані сябе - абарані азонавы пласт». 16 верасня 1987 года 36 краін падпісалі дакумент, згодна з якім краіны-ўдзельніцы павінны абмежаваць і цалкам спыніць вытворчасць азонаразбуральных рэчываў. Дзяржавам прапаноўвалася прысвяціць гэты дзень прапагандзе дзейнасці ў адпаведнасці з задачамі і мэтамі, выкладзенымі ў Манрэальскім пратаколе і папраўках да яго.
Для Рэспублікі Беларусь пратакол уступіў у дзеянне з 1989 года. З тых часоў краіна выконвае ўсе ўзятыя абавязацельствы, спажыванне азонаразбуральных рэчываў знізілася больш чым у 60 разоў. Беларускія навукоўцы працуюць над пытаннем ўтылізацыі небяспечных газаў і замене іх на бяспечныя аналагі, ажыццяўляецца пастаянны маніторынг стану атмасферы і азонавага слоя.

Азонавы слой - гэта самы лёгкі і тонкі слой у атмасферы, які змяшчае адносную канцэнтрацыю азону (да 0,001%). Ён абараняе нашу планету ад небяспечнага ультрафіялетавага выпраменьвання, якое здольна нанесці значны ўрон жыцця на Зямлі.
90% атмасфернага азону знаходзіцца на вышыні паміж 10 і 40 км над паверхняй Зямлі. Гэтая вобласць называецца стратасферай. Менавіта яна абараняе планету ад небяспечнага ультрафіялетавага выпраменьвання сонечнай энергіі.
 Галоўная задача азонавага слоя - аберагаць планету ад небяспечнай сонечнай радыяцыі.
Азонавы слой служыць натуральным шчытом Зямлі і ратуе чалавецтва ад ўльтрафіялетавай радыяцыі, якая таксама выклікае мутацыі ДНК.
У 80-я гады 20 стагоддзя навукоўцы зрабілі адкрыццё: у раёне Антарктыды агульнае ўтрыманне азону паменшылася ў 2 разы. Менавіта тады з'явілася назва «азонавая дзірка». На знясіленне азону ўплывае вокіс хлору. Яна з'яўляецца прадуктам заводаў, прадпрыемстваў прамысловасці. Праблема разбурэння азонавага пласта планеты цесна звязана з пагрозай глабальнага пацяплення. Ёсць меркаванне, што аднаўленне азонавай абалонкі замарудзіць раставанне льдоў.
Мы не ў сілах прадухіліць з'яўленне азонавых дзірак. Аднак, зберагчы азон хаця б на побытавым узроўні чалавеку па сілах. Калі захаванне навакольнага асяроддзя стане першачарговай задачай кожнага з дзяржаў, магчыма, разбуральны ўплыў на нашае асяроддзе пражывання дасягне мінімуму.
 

Спецыялізаваныя сайты і сайты Філіялаў