Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Рэспублікі Беларусь Дзяржаўная ўстанова "Рэспубліканскі цэнтр па гідраметэаралогіі, кантролю радыеактыўнага забруджвання і маніторынгу навакольнага асяроддзя" БЕЛГIДРAМЕТ
01.04.2022

2 красавіка - Дзень яднання народаў Беларусі і Расіі. Аб узаемадзеянні дзвюх краін у галіне гідраметэаралогіі

У Беларусі і Расіі Дзень яднання народаў штогод адзначаюць 2 красавіка. Менавіта ў гэты дзень, 2 красавіка 1996 года быў падпісан дагавор аб стварэнні супольнасці Беларусі і Расіі Прэзідэнтам Б.Н.Ельцыным, які меркаваў яднанне эканамічнай прасторы. Праз год, 5 сакавіка 1997 года была падпісана дамова аб Саюзе Беларусі і Расіі Прэзідэнтам А.Р.Лукашэнка. Дагавор набыў моц пасля абмену ратыфікацыйнымі граматамі двух кіраўнікоў дзяржаў 26 студзеня 2000 года.
Па ўмовах дагавора грамадзяне Расіі і Беларусі маюць роўныя правы ў сферы працы, адпачынку, аховы здароўя, адукацыі і на бесперашкоднае перамяшчэнне на тэрыторыі Саюзнай дзяржавы. Паспяховае супрацоўніцтва дало старт для стварэння далейшых праграм сумеснай дзейнасці дзяржаў, у тым ліку ўтварэнне Еўразійскага эканамічнага саюза.
За больш як два дзесяцігоддзі заключана каля 200 міждзяржаўных і міжурадавых дагавораў і пагадненняў, наладжаны ўзаемавыгадныя інтэграцыйныя механізмы, рэалізуюцца сумесныя праекты і праграмы ў галіне медыцыны, бяспекі і навукова-тэхнічных даследаванняў.
Адным з першых Пагадненняў, заключаных пасля распаду Савецкага Саюза паміж незалежнымі дзяржавамі, якое ўтварылася, было Пагадненне аб узаемадзеянні ў галіне гідраметэаралогіі, падпісанае ў Маскве ў 1992 годзе.
У Дамове аб адукацыі Супольнасці Беларусі і Расіі, падпісаным у 1996 годзе, была пастаўлена задача аб стварэнні адзінай метэаралагічнай службы.
У мэтах рэалізацыі палажэнняў Дагавора аб адукацыі Супольнасці Беларусі і Расіі для арганізацыі і забеспячэння сумеснай дзейнасці дзвюх краін у галіне гідраметэаралогіі і маніторынгу прыроднага асяроддзя 18 снежня 1996 года Выканаўчы камітэт супольнасці Беларусі і Расіі зацвердзіў Палажэнне аб Камітэце Супольнасці Беларусі і Расіі па гідраметэаралогіі і маніторынгу забруджвання прыроднай. асяроддзя, які пасля быў перайменаваны ў Камітэт Саюзнай дзяржавы па гідраметэаралогіі і маніторынгу забруджвання прыроднага асяроддзя (далей па тэксце – Саюзкамгідрамет).
Саюзкамгідрамет з'яўляецца органам Саюзнай дзяржавы, які ажыццяўляе на міждзяржаўным узроўні арганізацыю і каардынацыю дзейнасці ў галіне гідраметэаралогіі і сумежных з ёй абласцях (метэаралогіі, кліматалогіі, гідралогіі, аграметэаралогіі, геліягеафізікі), маніторынгу забруджвання прыроднага асяроддзя, а таксама забеспячэння органаў дзяржаўнага кіравання, узброеных сіл звесткамі і інфармацыяй аб фактычных і прагназуемых пагодна-кліматычных умовах, стане і забруджванні прыроднага асяроддзя.
У мэтах аптымальнага функцыянавання Саюзкамгідрамета была створана сумесная калегія ў складзе дзесяці чалавек. У склад сумеснай калегіі Саюзкамгідрамета ўваходзяць: старшыня, намеснік старшыні (кіраўнікі ўпаўнаважаных органаў дзяржаўнага кіравання Беларусі і Расіі ў галіне гідраметэаралогіі або асобы, назначаныя ў гэтых органах у якасці кіраўнікоў дзейнасцю ў галіне гідраметэаралогіі), а таксама па чатыры члены, якія назначаюцца на парытэтнай аснове ад Беларусі і Расіі.

4-е пасяджэнне сумеснай калегіі Саюзкамгідрамета30 чэрвеня 1998 года г.Масква, Расійская Федэрацыя

Пасяджэнні сумеснай калегіі Саюзкамгідрамета праводзяцца з 1996 года не радзей за два разы ў год. За 25 гадоў свайго існавання Саюзкамгідраметам было праведзена 72 пасяджэнні. У 2020 годзе з-за небяспекі распаўсюджвання каранавіруснай інфекцыі пасяджэнні не праводзіліся.

72-е пасяджэнне сумеснай калегіі Саюзкамгідрамета 24-25 лістапада 2021 года г.Брэст, Рэспубліка Беларусь

Традыцыйна да ўдзелу ў рабоце сумеснай калегіі Саюзкамгідрамета запрашаюцца прадстаўнікі Парламенцкага сходу Саюза Беларусі і Расіі, Пастаяннага камітэта Саюзнай дзяржавы, органаў выканаўчай улады і навуковых колаў Расіі і Беларусі. Вынікам пасяджэнняў з'яўляюцца рашэнні, якія вызначаюць вектар далейшага ўзаемадзеяння і развіцця дзяржаўных гідраметэаралагічных службаў Расіі і Беларусі на бліжэйшую і сярэднетэрміновую перспектывы.
Дзякуючы дзейнасці Саюзкамгідрамета дзяржаўныя гідраметэаралагічныя службы Расіі і Беларусі рэгулярна абменьваюцца перадавымі навуковымі распрацоўкамі ў галіне гідраметэаралогіі і сумежных з ёй абласцях, ажыццяўляюць тэхнічную мадэрнізацыю, а таксама нарошчваюць кадравы патэнцыял і вытворчыя магутнасці.
Гістарычна склалася, што Саюзкамгідрамет выступае гарантам распрацоўкі і рэалізацыі праграм Саюзнай дзяржавы ў галіне гідраметэаралогіі і сумежных з ёй абласцях.
Дзякуючы эфектыўнай рабоце дзяржаўных гідраметэаралагічных службаў Расіі і Беларусі пад эгідай Саюзкамгідрамета паспяхова распрацаваны і рэалізаваны пяць праграм Саюзнай дзяржавы ў галіне гідраметэаралогіі і сумежных з ёй абласцях. Ажыццяўляецца распрацоўка праграмы сумеснай дзейнасці Расіі і Беларусі ў рамках Саюзнай дзяржавы па забеспячэнню гідраметэаралагічнай бяспекі ва ўмовах зменлівасці і змянення клімату з 2023 года па 2027 год.
Рэалізацыя пяці праграм Саюзнай дзяржавы ў галіне гідраметэаралогіі і сумежных з ёй абласцях садзейнічала:
1. Удасканаленню метадаў і тэхналогій гідраметэаралагічных прагнозаў і папярэджанняў для забеспячэння бяспекі жыцця насельніцтва і зніжэння ўрону ад небяспечных і неспрыяльных з'яў надвор'я, у выніку якога распрацаваны глабальныя і рэгіянальныя гідрадынамічныя мадэлі новага пакалення.
Для забеспячэння сельскагаспадарчай галіны былі праведзены работы па адаптацыі да кліматычных умоў шэрага методык, што змяніліся, была распрацавана аўтаматызаваная аператыўная сістэма ацэнкі засух.
2. Развіццю кліматычных даследаванняў на рэгіянальным і міжнародным узроўнях, у выніку якога распрацаваны тэхналогіі ацэнкі наступстваў змен клімату для розных сектараў эканомікі, а таксама комплексы адпаведных адаптацыйных мер.
3. Удасканаленню тэхналогій маніторынгу забруджвання прыроднага асяроддзя для павышэння эфектыўнасці прыродаахоўнай дзейнасці Саюзнай дзяржавы, у выніку якога абноўлены метады прагназавання забруджвання атмасфернага паветра і паверхневых вод пры радыяцыйных аварыях. Пад эгідай Саюзкамгідрамета профільныя спецыялісты з Расіі і Беларусі прынялі ўдзел у праектаванні Беларускай АЭС. Распрацаваны новыя методыкі вызначэння забруджвальных рэчываў у прыродных водах і донных адкладах, а таксама комплексных ацэнак стану водных аб'ектаў, фонавага стану прыроднага асяроддзя і трансгранічных патокаў забруджвальных рэчываў.
4. Развіццю сістэм назіранняў за станам прыроднага асяроддзя, іх тэхнічнага, тэхналагічнага і метралагічнага забеспячэння, у выніку якога распрацаваны новыя тэхналогіі і абсталяванне для атрымання, збору, апрацоўкі і распаўсюджвання інфармацыі аб стане прыроднага асяроддзя. Пачаты серыйны выпуск метэаралагічных, актынаметрычных датчыкаў і прыбораў, аўтаматызаваных вымяральных комплексаў і аўтаматычных станцый. Акрамя таго, аптымізавана адзіная сістэма інфармацыйнага забеспячэння патрэбнасці Саюзнай дзяржавы ў гідраметэаралагічных даных, адпрацаваны новыя метады абмену штармавымі папярэджаннямі паміж абласнымі цэнтрамі Расіі і Беларусі, вызначаны шляхі ўдасканалення тэхналогіі абмену данымі.
5. Удасканаленню тэхналогій апрацоўкі рэжымнай гідраметэаралагічнай інфармацыі і фарміраванню баз даных аб стане прыроднага асяроддзя, у выніку якіх распрацаваны і ўкаранёны праграмныя сродкі першаснай апрацоўкі, назапашвання і распаўсюджвання рэжымнай метэаралагічнай інфармацыі станцый і пастоў, гідралагічнай інфармацыі па рэках і каналах, азёрах і вадасховішчах, праграмныя комплексы.
Дасягнутыя пры рэалізацыі папярэдніх праграм вынікі аказваюць станоўчы эфект на захаванне спрыяльнага навакольнага асяроддзя, адаптацыю галін эканомікі, жыццёва важных інтарэсаў асобы і грамадства да змены клімату, а таксама павышэнні ўзроўню іх абароненасці ад уздзеяння небяспечных прыродных з'яў і ўлічваюцца таксама пры распрацоўцы праграмы на чарговы пяцігадовы перыяд. .
Плануецца, што праграма на 2023-2027 гады павысіць устойлівасць сацыяльных, эканамічных і экалагічных сістэм да зменлівасці і змены клімату шляхам развіцця эфектыўнага і ўстойлівага рэгіянальнага і нацыянальнага кліматычнага, гідраметэаралагічнага, геафізічнага і экалагічнага абслугоўвання.
За 25 гадоў існавання Саюзкамгідрамет зарэкамендаваў сябе як унікальная інтэграцыйная пляцоўка, якая аказвае станоўчы эфект на дзейнасць дзяржаўных гідраметэаралагічных службаў Расіі і Беларусі, а яго дзейнасць адыгрывае значную ролю ў функцыянаванні Саюзнай дзяржавы, асабліва прымаючы да ўвагі сапраўдны глабальны кліматычны парадак дня.
Дзень яднання народаў Расіі і Беларусі штогод адзначаецца ў сталіцах дзяржаў, дзе праводзяцца ўрачыстыя мерапрыемствы, у т.л. канферэнцыі, святочныя канцэрты, культурныя мерапрыемствы.

Спецыялізаваныя сайты і сайты Філіялаў